دانشنامه مشاهیر نی‌ریز

ماده وفات خانم نزهت الملوک
دانشنامه مشاهیر » شاعران و سخنوران نیریز » عمان نیریزی » آثار عمان نیریزی »
 این شعر بخشی از مقاله مریم سلطان؛ نزهت الملوک است. شماره های پانوشت 1-31 مربوط به متن مقاله بوده و در همان جا آمده اند.    عمان نی‌ریزی شاعر ماده تاریخ زیر را در وفات پاک‌دخت فتحعلی‌خان، نزهت الملوک نیریزی سروده است:  هُو تاریخ وفات علیا مخدّره‌خانم نزهت‌الملوک طَیّبَ‌ا... مضجَعها چون خانم نزهت‌الملوک آنک(32) بُد بانوی بانوان دنیا با پاکی طینت و عقیدت شد راهسپار ملک عُقبی اوّل به طواف خانه حق احرام ببست و شد به بطحا از بعد اداء امر واجب شد زائر عارج او ادنی(33) هم باقر و مجتبی و...

مریم سلطان؛ نزهت الملوک
دانشنامه مشاهیر » دیگر نامداران نی ریز »
یکی از زنان عفیف و نیکوکار در تاریخ نی‌ریز، نزهت‌الملوک،‌ دختِ طهارت سیرت مرحوم فتحعلی‌خان نی‌ریزی است. نام وی مریم‌سلطان و پس‌نام (لقب) او نزهت‌الملوک، هر دو بس زیبنده و برازنده اویند. در مبایعه‌نامه‌ی مکتوب به سال ۱۳۲۶ مهشیدی (قمری) (برابر با ۱۲۸۶ خورشیدی) نام و لقبِ دخت پاکیزه‌دامن فتحعلی‌خان آمده است. سطرهای نخست این مبایعه‌نامه‌ی نسبتاً طولانی- که در پایان و هامش آن نقش مُهر نزهت‌الملوک و در هامش آن عبارات کوتاه و نقش مهر محمدحسن (شیخ‌الاسلام نی‌ریز)...

عمّان شاعر اهل بیت - بخش دوم: آثار
دانشنامه مشاهیر » شاعران و سخنوران نیریز » عمان نیریزی »
بخش نخست این مقاله را اینجا بخوانید  2. آثار عمان 2-1 جغرافیای نی‎ریز ظاهراً عمان به جز دیوان، کتابی در جغرافیای نی‌ریز داشته است. عمان چنان‏که گفته شد، اهل سیر و گشت بوده و بخشی از عمر خود را در مسافرت گذرانده است؛ بنابراین طبیعی می‎نماید که وی آبادی‎های پیرامون نی‌ریز، چشمه‎ساران و لای‎ها و آبرودها و تنگه‎ها و کاریزها و کوه ها و دشت‎های نی‎ریز را دیده و به تألیف کتابی در جغرافیای نی‌ریز همّت کرده باشد. می‎گویند خانم مهرنوش معانی،...

عمّان شاعر اهل بیت - بخش نخست: زندگینامه
دانشنامه مشاهیر » شاعران و سخنوران نیریز » عمان نیریزی »
یکی از گویندگان نی ریز در دهه‎های پایانی روزگار قاجاری و پهلوی نخست، محمدرضا عمان نیریزی است که درباره‎ی زندگی و شعر او پژوهش‎های چندانی صورت نگرفته و متأسفانه دیوان وی تا امروز به زیور چاپ آراسته نشده است. نخستین پژوهنده‎ای که پیرامون زندگی عمان گفتاری دارد و نمونه‏هایی از شعر او را چاپ کرده، زنده‎یاد خلیل سازگار، نویسنده‎ی «تذکره‌ی سازگار» است. در جستار حاضر، زندگی و شعر این گوینده‎ی نی ریزی با استناد به کتاب «تذکره سازگار»...

مدیحه‌ در مورد خانم نزهت الملوک نی‌ریزی
دانشنامه مشاهیر » شاعران و سخنوران نیریز » شهاب نیریزی » آثار شهاب نیریزی » قصاید »
 این شعر بخشی از مقاله مریم سلطان؛ نزهت الملوک است. دکتر مختار کمیلی متن آن را از روی رونوشت مرحوم سید حسن فقیه، تصحیح نموده است. شماره‌های پانوشت ۱-۴ مربوط به متن مقاله بوده و در همان‌جا آمده‌اند. مدیحه‌ای از مرحوم شیخ‌الاسلام سید اشرف نی‌ریزی از [ظ: در مورد] سرکار علیه خانم نزهت الملوک نی‌ریزی حضرت نزهت‌الملوک (۵) ای رشک ماه و آفتاب آفتاب و ماه رفت از رأی و رؤیت در حجاب در حریم احترامت، لنگ پای آسمان در خیام احتشامت، بسته چشم آفتاب ماهِ...

البصائر فى علم المناظر(اثر کمال الدین فارسی)
دانشنامه مشاهیر » عالمان و عارفان نیریز » کمال الدین فارسی (حسن بن علی بن حسن) » آثار کمال الدین فارسی »
از این اثر با عنوان البصائر فى اختصار تنقیح المناظر نیز یاد شده است . این کتاب همچنان که از نام آن آشکار است، اختصارى است از کتاب تنقیح المناظر ؛ کمال‏الدین در سبب تألیف این اثر گفته است: «و بعد فلمّا ساعد القدر على بلوغ الامل من اتمام کتاب تنقیح المناظر لذوى الابصار و البصایر و اسعد الجدّ عند امتطاء صهره الجدّ فاحتوى على خلاصه انظار المحققین و اقتضى حُسن التوفیق ان شرّفه مولانا الامام افضل الانام...

شرح احوال و زندگانى میرزا احمد نیریزى و جایگاه او در خوشنویسى قلم نسخ
دانشنامه مشاهیر » کاتبان و خوشنویسان نیریز » میرزا احمد نیریزی(فرزند شمس الدین محمد) »
      میرزا احمد در نیریز در محلّه سادات ولادت یافت . تاریخ تولد او دانسته نیست، امّا با توجه به آثار موجودِ او که برخى متعلق به اواخر سده یازدهم هجرى قمرى است، مى ‏توان ولادت او را در نیمه دوم سده یازدهم حدس زد. برخى تولد او را در 1067 ه . ق. گفته ‏اند که البته مأخذى براى آن ذکر نشده است.      نام پدر او را «ملاعلى‏ اکبر» و «میرزا شمس على» نیز گفته ‏اند. استاد...

شرح احوال و زندگانی محمد حسین نیریزی
دانشنامه مشاهیر » کاتبان و خوشنویسان نیریز » محمد حسین نیریزی(فرزند ملامحمدتقی) »
     محمدحسین فرزند ملامحمدتقی نی‌ریزی، از خوشنویسان قلم نسخ در سده سیزدهم هجری قمری است. او در نی‌ریز، در خانواده‌ای اهل علم و هنر زاده شد. پدرش محمدتقی نیز در شمار خوشنویسانِ عصر خود بود. دانسته‌ها و اطلاعات ما درباره وی، محدود به چند اثری است که از او برجا مانده است. ۱ ـ الاسعاف فی شرح ابیات القاضی و الکشاف: این اثر تألیف خضربن عطاءاللّه موصلی (متوفی ۱۰۰۷ ه. ق.)، در شرح شواهد شعری تفسیر الکشاف زمخشری (متوفی ۵۲۸...

شرح احوال و زندگانی ابوحامد نورالدین عبیدالله بن علاالدین محمد بن عفیف الدین محمد حسینی
دانشنامه مشاهیر » عالمان و عارفان نیریز » خاندان سید جلال الدین عبدالله حسینی » خاندان سید نورالدین محمد حسینی » ابوحامد نور الدین عبیدالله بن علاالدین محمد بن عفیف الدین »
     فقیه، محدّث و ادیب سده نهم هجرى قمرى که ریاست مدرسه ایج را بر عهده داشت. سخاوى درباره او گفته است: «فهو فاضل بحاث نظار غایه فى الذکاء حسن الخط ... کثیرالعباده و الاعتناء بفروع الفقه ». او نیز مانند پدرش به ابن عفیف مشهور بود.     نورالدین در 15 ذى القعده سال 842 ه . ق. در شیراز به دنیا آمد. همچنان که گذشت، خاندانِ او همگى اهل فضل و کمال بودند. نورالدین نیز در محیط علمى...

شرح احوال و زندگانی ابوالفضل نیریزی
دانشنامه مشاهیر » عالمان و عارفان نیریز » ابوالفضل نیریزی(فرزند مظفرالدین ابوالخیر) »
     ابوالفضل فرزند مظفرالدین ابوالخیر نیریزى، عالم، فقیه، متکلم و مدّرسِ فارس که درسده 6 و 7 ه . ق. مى ‏زیسته است.      آگاهى ما درباره زندگانى و آثار او مبتنى است بر گزارش کوتاه و اندکى که مؤلّف شدالازار فى حطّ الاوزار عن زوّار المزار، به دست داده و دیگران یعنى مؤلف تذکره هزار مزار و مؤلّف فارسنامه ناصرى نیز آن را تکرار کرده‏ اند.      ابوالفضل، جهت کسبِ علم و دانش به نقاط مختلف، از جمله حجاز...